"Кем нәрсә ярата?" (сөйләм теленнән эшчәнлек)

Тәрбияче: Мирзаһитова Гөлсия Рисун кызы

“Кем нәрсә ярата?” (татар халык әкиятен сөйләү)

Максат: балаларның белемнәрен системалаштыру, камилләштерү.

Тәрбия бурычы: балаларда бер – берсенә, иптәшләренә карата дустанә мөнәсәбәт, кошларга, хайваннарга карата кайгыртучанлык хисе тәрбияләү.

Үстерү бурычы: балаларның аңга алуларын, игътибарын, образлы фикерләүләрен, ишетү сәләтләрен үстерү.

Белем бирү бурычы: әкиятнең эчтәлеген аңлауларына, тәрбияче сорауларын аңлап җавап бирүләренә ирешү; балаларның йорт кошлары һәм хайваннары турындагы күзаллауларына төгәллек кертү; аваз ияртемнәрен ачык һәм дөрес әйтергә күнектерү.

Төп белем бирү өлкәсе: сөйләм теле

Интеграль белем бирү өлкәләре: аралашу, социальләштерү, иҗади сәнгать, музыка.

Методик алымнар һәм чаралар: уен,әңгәмә, күргәзмә материаллар, татар халык уеннарын өйрәнү, сорауларга җавап бирү,техник чаралар куллану, мактау, практик эш.

Җиһазлау: песи, эт, әтәч, кәҗә уенчыклары (курчак театры өчен), магнитофон, экран, проектор, ноутбук, татар өе күренеше.

Таратма материаллар: лалә чәчәге үрнәге, альбом битләре, пумала, клей, клеенка-подставка, салфеткалар.

Эшчәнлек барышы

Тәрбияче: Карагыз әле, балалар, безгә күпме кунаклар килгән, әйдәгез алар белән исәнләшик.

Балалар: Исәнмесез. Хәерле иртә!

Тәрбияче: Балалар, кәефләрегез ничек?

Балалар: Кояшлы иртә кебек.

Тәрбияче: Балалар, урыннарыгызга утырыгыз. Балалар, бүген безгә тагын кунаклар килгән икән бит. Ләкин алар качканнар. (уенчыкларның өсләре капланган). Нинди кунаклар икәнен сезнең үзегездән әйттерергә телиләр. Нинди кунаклар икән? Балалар, барыгыз да минем күзләремә кара- гыз, мин сезгә ярдәм итәрмен. Балалар, сез кунакларның кемнәр икәнен табышмакларга җаваплар- ны әйткәч белерсез.

- Ул мыеклы, йомшак йонлы, сөт ярата, тычкан тота.

-Белдегезме нәрсә икәнен?

Балалар: Песи.

-Бик дөрес, песи. Песи ничек кычкыра?

Балалар: Мияу.

-Песи белән тагын башка кунак та килгән: -ул йорт саклый, сөяк кимерә, өрә.

- Бу нәрсә була?

Балалар: Эт.

-Дөрес. Балалар, эт ничек өрә?

Балалар: Һау – һау.

-Тагын бер кунак турында әйтим әле. – Кызыл кикрикле, томшыклы, канатлы, бар кешене йокыдан уята. Бу нәрсә?

Балалар: Әтәч.

-Әтәч ничек кычкыра?

Балалар: Кикри – кү – үк.

-Тагын бер кунак турында әйтик әле. –Үзе сакаллы, сөт бирә, кәбестә ярата.

-Бу нәрсә икән?

Балалар: Кәҗә.

-Дөрес, балалар. Кәҗә ничек кычкыра?

Балалар: Мә – ә – ә.

-Балалар, карагыз әле, безгә күпме кунак килгән! Алар арасында кош та, хайваннар да бар.

-Балалар, әйтегез әле, менә килгән кунакларның да беләсе килә, сез нинди әкиятләр беләсез икән?

Балалар: “Шалкан”, “Йомры икмәк”, “Куян кызы”, “Чуар тавык” һ.б.

-Балалар, бик күп әкиятләр беләсез икән. Сез әйткән әкиятләрне рус халкы,язучы Абдулла Алиш язган. Менә бүген мин сезгә татар халкы язган бер әкият сөйлим, игътибар белән тыңлагыз.

(тәрбияче курчак театрын кулланып әкият сөйли).

Тәрбияче: Бер йортта нәрсәләр яшәгән?

Балалар: Песи, эт, әтәч, кәҗә яшәгән.

-Алар нәрсә турында бәхәсләшкәннәр?

Балалар: Нинди ризык тәмлерәк дип бәхәсләшкәннәр.

-Песи нинди сыйны иң тәмлесе дип әйткән?

Балалар:Сөт

-Ә әтәч кайсы азыкны мактаган?

Балалар: Ярма бөртекләре.

-Менә ул, ярма бөртекләре. Әтәч менә шул ярма бөртекләрен ярата.

-Балалар, әтәч ярма бөртекләрен ничек итеп чүпли? Күрсәтегез әле.

( Балалар чүгәләп утыралар, баш бармак белән имән бармакларын тоташтырып, идәндә “тук – тук” дип, ярма чүпләү хәрәкәтләрен ясыйлар).

-Булдырдыгыз, балалар! Ә Акбай нәрсә ярата?

Балалар: Сөяк.

-Ә кәҗә нәрсә ярата икән?

Балалар: Кәбестә.

-Кәбестә ашап тамагы туйгач, ничек кычкыра?

Балалар: Мә – ә – ә.

-Балалар, хайваннар,бәхәсләшеп, кайсы азыкны тәмлерәк икәнен белә алганнармы?

Балалар: Алар килешә алмаганнар.

-Һәрбер кошның, хайванның бик яраткан азыгы бар. Шуңа күрә ул турыда бәхәсләшергә дә кирәк түгелдер.Сезгә бары тик кайсы хайван нәрсә яратканын истә калдырырга һәм хайваннар очраганда, аларны сыйларга, алар турында кайгыртырга кирәк.

-Балалар, әйдәгез ял итеп алыйк. Матур итеп түгәрәк ясап басыйк та “Түбәтәй” уенын уйнап алыйк.

-Булдырдыгыз, рәхмәт. Урыннарыгызга утырыгыз.Балалар, әкиятне тагын бер искә төшерик әле.

(Тәрбияче әкият сөйли һәм экраннан күрсәтә).

-Балалар, әйдәгез, бер уен уйнап алыйк. Уен “Кем нәрсә ярата?” дип атала. Игътибар белән экранга карагыз. (Уен уйнау).

-Балалар, әйтегез әле, йорт хайваннары кешеләргә нинди ярдәм күрсәтәләр? (Җаваплар экранда тикшерелә).

Тәрбияче: Балалар, бүген безнең песиебез Йомшаккайның туган көне икән, әйдәгез аңа бүләк ясыйк. Без песигә келәм бизәп, бүләк итәрбез. Без келәмне лалә чәчәге белән бизәрбез.Лалә чәчәге өч таҗдан, кызыл төстә, аскы ягы түгәрәкләнгән.Әйдәгез бүләкне ясыйк, песиебез шул келәмгә ятып ял итәр. (Балаларга эш алымын аңлату).

Тәрбияче: Балалар, әйдәгез келәмне бизик. (балалар белән эшләү).

-Балалар, карагыз әле, келәм ничек матур килеп чыкты. Йомшаккаебыз бик куаныр инде.

Тәрбияче: Булдырдыгыз, балалар! Бик матур итеп сорауларга җавап бирдегез, җырладыгыз, эшләдегез. Рәхмәт, сезгә. Хайваннар – безнең дусларыбыз. Аларны яратыгыз, аларга ярдәм итегез. Йомшаккайда безнең бүләктән бик канәгать калды, сезгә бик зур рәхмәт әйтә.