Матур да соң кышкы урман
Максат:1.Балаларны кышкы үзгәрешләр,кышкы табигать,кыргый җәнлекләр тормышы белән таныштыру. -балаларны сәнгать әсәрләренең тагын бер төре-пейзаж белән таныштыру; -сәнгать әсәрләре буенча белемнәрен ныгыту; -табигатькә карата эстетик зәвык тәрбияләү; -күз хәтерен,күз алдына китерү сәләтен,фантазияне үстерү; Җиhазлау: урман табигатенә туры килгән кассета яки дискта көй язмасы;магнитофон;табышмаклар;кышкы табигать төшерелгән рәсемнәр. Балалар өчен:кәгазь битләре,акварель буяулары,пумалалар. Шөгыль барышы: I.Төп өлеш: Тәрбияче:Балалар,бу музейга безне акварель буяулары чакырган иде.Ә үзе күренми.Кая югалган ул?(Тәрбияче бер почмактан "Акварель"кызы (курчак)чыгара.Ул курчак булып үзе сөйләшә).Менә икән ул!Кая качкан...Исәнме,Акварель! Балалар:Исәнме,Акварель! Акварель:(моңсу гына)Исәнмесез,балалар! Тәрбияче:Ай-hай,Акварель,син безне күрүгә бер дә шат түгел бугай.Бик моңсу да күренәсең.Берәр нәрсә булдымы әллә? Акварель:(еламсырап)Булды шул,булды.Минем рщсем музеема караклар кергән.Ул явыз караклар кышкы урман картинасын урлаганнар.Нишләргә инде?Үзем ясар идем дә,акварелемнең төсләре начарланып киткән. Тәрбияче:Кайгырма,Акварель.Безнең балалар сиңа үзләре кышкы урман пейзажын ясап бирерләр. Акварель:Ай,шулай мени!Рәхмәт инде сезгә. Тәрбияче:Ә без сезнең белән, балалар, кышкы урман пейзажын сурәтләрбез.Нинди соң ул кышкы урман?Без аның турында ниләр беләбез?-Әйдәгез,күзләрне йомыгыз hәм мин укыганны тыңлап,урманны күз алдына китерегез.(Тәрбияче музыка астында Әнәс Каринең "Кышкы урманда"дигән шигырен укый,балалар күзләрен йомып,ул урманны күз алдына китерәләр). Кыш - художник,сокланырлык итеп, Ямь,матурлык биргән урманга. Бар җирдә дә йомшак кар җәймәсе: Аланнар да ап-ак,юллар да. Өсләренә көяз чыршыларның Ак ефәктәй бәсләр уралган. Таң тууга энҗе бөртекләре Балкый анда алсу нурлардан... Тәрбияче:Ә хәзер күзләрне ачыйк.Күз алдына китергән кышкы пейзаж турында сөйләшеп үтик.Агачлар нәрсә белән капланган?(Кар белән капланган). -Шигырь юлларында нинди агачлар турында әйтелә?(Чыршы агачы турында). -Аның ылыслары нинди төстә?(Яшел). -Әйе,балалар,чыршы кышын да,җәен дә яшел төстә кала. Тәрбияче:Бар җиргә дә матур кар яуган диелде.Кар нинди була соң ул?(Йомшак,ак,саф......) Тәрбияче:Балалар,әйдәгез,ял итеп алыйк.("Йомшак кар" уены уйнала). Кар,кар,кар ява: Бураннарны туздыра (Куллары белән очу хәрәкәтләре ясыйлар,аннан бер урында әйләнеп торалар) Кулларга төшеп эри, Үзе бик тиз туңдыра (Кулларын сузып,карны тоталар,аннан кулларын-кулга туңу хәрәкәтләре ясыйлар). Йомшак карны алабыз (Иеләләр) Аннан туплар ясыйбыз (Кар йомарлау хәрәкәте) Кар атышып уйныйбыз Бик күңелле яшибез. (Кул чабып,бер урында сикерәләр). Тәрбияче:Балалар,урман дигәч без тагын нәрсә турында әйтми кала алмыйбыз. (Җәнлекләр турында). Тәрбияче:Бик дөрес.Әйдәгез,нинди җәнлекләр яшәгәнен белү өчен табышмакларның җавапларын табыйк. 1)Кыш буена йоклый ул- 2)Хәйләкәр ди,бик үзе, Төртсәң дә уянмый ул. Елтырый ике күзе. Баллы тамактыр үзе Өч тавыкны салып китә Урманда үтәр сүзе.(Аю) Җилкәсенә бер үзе.(Төлке) 3)Песидән дә кечерәк ул, 4)Ап-ак бүрек тәгәри Койрыгын күрсәң менә! Карлы басу буйлатып. Күз ачып йомган арада Кишер эзләп чабуымы? Агач башына менә.(Тиен) Кар бураны уйнатып.(Куян) 5)Энәле тун кигән ул. Алпан-тилпән килә ул. Бүредән дә курыкмаган Бу урманда сирәк ул.(Керпе) (Тәрбияче балалар белән алда сөйләшенгәннәр буенча объектларны искә төшерә hәм этаплап композиция төзи). Тәрбияче:Ә хәзер,балалар,шушы кышкы пейзажны hәрберебез ничек күз алдына китерде,шулай итеп кәгазьдә сурәтлик. Без бу рәсемнәрне акварель буяулар белән ясарбыз.(Тәрбияче балаларга зәңгәр фонлы битләр тарата.)Иң беренче әйтегез миңа,рәсем ясаганда нинди төсләрне кулланабыз?Кыш нинди төсләргә бай? Балалар:Салкын төсләргә:яшел,зәңгәр,соры,ак. Тәрбияче: Башта без пейзажның фонын ясыйбыз.Минем рәсемдәгечә кар ясыйбыз.Аннары агачларны үзегез теләгәнчә урнаштырып ясыйбыз.Иң соңыннан,табышмакларда әйтелеп киткән,берәр җәнлекне ясап куя аласыз.Буяулар ны пөхтә,каты суга манмыйча кулланабыз.Эшкә керештек.(Балалар музыка астында рәсем ясыйлар.Тәрбияче балалар- ның эшләрен күзәтә,кирәк вакытта булыша.(Акварель дә балаларның эшләрен мактап йөри.) Акварель:Бигрәк матур чыккан рәсемнәрегез.Минем рәсем музеемның иң матур бизәге булып торачак инде алар,ә сезнең рәсемнәрегезнең исемнәре бармы?Яле,пейзажларга исем бирегез!(Балалар үзләренең рәсемнәренә исем бирәләр.)Шөгыль тәмамлангач,балаларның рәсемнәреннән күргәзмә оештырыла.
Автор: Зайнуллина Гульшат Табрисовна