кышкы бойдус

Кичээл: Чурулга

Тема: Кышкы бойдус.

Сорулгазы: Уругларнын кыш дугайында билиин бедидер. Бойдуска ынак болгай анаа ынак болурунга ооредир. Салаа сайгылын сайзырадып, чурулгага ынак болурунга кижизидер.

Ажыглаар материалдар: карандаши восковые, мультимедия, гуаш, наждаточная бумага, пластилин.

Аргалары: Коргузуг, тайылбыр, макталга, ТРИЗ,

Кичээлдин чорудуу

Башкы: Экии уруглар. Бо хун бис чурулга кичээлин эртирер бис. Кичээливисте кыш дугайында чугаалажып, ону чуруур бис. Баштай эгезинде шупту мендилежип аалынар. Мээн биле денге чугааланар шуве уруглар.

Здравствуй вся моя земля

Солнце, небо и зверята

Здравствуйте мои друзья

С добрым утром наши гости

Мы проснулись очень рано

И приветствуем всех вас

Башкы: эр хейлер уруглар. Ам кичээливис эгелээрде силерден айтырыг салыксап тур мен..Даштын чылдын кандынг уези чувел уруглар?

Уруглар: Даштын кышкы уе.

Башкы: Ие шын. Кышкы уе деп канчап билип кааптынар уруглар.

Уруглар: Чуге дизе даштын хар чаапкан, сооп келген, уруглар чунгуулап ойнап турар.

Башкы: Ам шупту бээр туруптунар уруглар. (Экранче экээр, слайд №1) Бо чурукта силер чуну коруп тур силер.

Уруглар: Бо чурукта чылдын кышкы уезин чуруп коргускен.

Башкы: Бо чурук дугайында силер чуну чугаалап болур силер уруглар?

Уруглар: Бо чурукта кышкы уени коргускен. Хар чаапкан болгаш агаар бойдус сооп келген. Кыш дужерге кижилер шупту чылыг хептерин кедип алыр. Уруглар шанактыг чунгуулап турар. Кыжын чунгуулап ойнаарга дыка солун.

Башкы: Эр хей уруглар. Дыка – ла шын чугааладынар. Ам мындыг айтырыга харыылап берип корунернм. Кышкы уе чайгы уеден кандыг ылгалдыг чувел?

(Слайд № 2)

Уруглар: Чайын изиг болур, кыжын соок болур. Кыжын хар бар, чайын хар чок.

Башкы : Оон оске чуну чугаалап болур силер.

Уруглар: Чайын арга арыг ногаан болгаш чараш чечектерлиг болур, кыжын чечектер унмес, чугле харлыг болгаш соок болур.

Башкы: Ие шын. Мен ам силерден тывызык салыйн тывынарам уруглар. Хар кадай дугайында тывызык. (Слайд № 3)

Уруглар: Хар кадай.

Башкы: Эр хейлер. Ам мен силерге хар канчаар тыптып турар чувел ону чугаалап берейн уруглар. ( слайд № ). Чернин болгаш сугларнын шыгы дээрже унгеш булут апаар, ол булут улаштыр хар апаргаш черже дедир бадар. Харны эргизиптер болза чуу апаарыл уруглар.

Уруглар: Суг апаар.

Башкы: Эр хейлер. Ам шупту бээр олурупкаш кыш дугайында чуруктан чуруптаалынар. Мээн чураан чуруум бо уруглар.(слайд №5). Силер база карандаштарны туткаш ажылдап эгеленер. Ажылынарны арыг силиг кылыр силер. Карандаштарны аксынче сукпас. Караанга дээспес. Кончуг кичээнгейлиг чуруур силер. (Уруглар шупту чуруур индив ажылды чорудар)

Башкы: Шупту чараштыр чураан. Ам бээр коруптунер. (Слайд №6). Бо болза ам чаа чураан чуруунарнын эжи дир. Ынчалзадаа мында чуу немежип келген дир.

Уруглар: Хар кадай.

Башкы: Ие, мында хар кадай немежип келген. Силер ону ам чурувас силер. Ону пластилинден кылыр силер. Каш кезектен тургустунгандыр хар кадай?

Уруглар: Уш.

Башкы: Хар кадай уш кезектен тургустунган. Ынчангаш пластилининерни уш кезекке узуп алгаш адыжынар иштинге борбактаар силер. Пластилинни чылгап болбас, пластилинниг холу биле караан база чушкуп болбас. Эн адаанда эн улуг тогерик, оон кырында оон бичи, эн кырында эн бичиизи. Холдарын от ыяжы биле кылыр силер. (Ам шупту кончуг арыг силиг ажылданар, уругларга дузалажыр). Пластилин биле ажылдааш холдарынарны салферкалар биле чодар силер.

Башкы: Ам шупту бээр туруп келинер уруглар. Ийи командага уступ алгаш ойнаар бис. Кайы команда кончуг кашпагай эвес коор бис. (слайд № 5). Бо чурукта ышкаш , Бо харжыгаштарны бээр дурген чыпшырар силер. (Оюн эгелээр)

Башкы: Эр хейлер уруглар. Оюн солун болду бе.

Уруглар: Ие.

Башкы: Уруглар бис бо кичээлде чылдын кайы уези биле таныштывыс?

Уруглар: Бис бо кичээлде кышкы уе биле таныштывыс.

Башкы: Чай биле кыштын ылгалы чул уруглар?

Уруглар: Чайын изиг, кыжын соок.

Башкы: Кичээливис моон биле доозулду. Шупту дыка эки кичээлдээн. Эр хейлер уруглар. Четтирдим.