"козге урманга сэяхэт"
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РФ И РТ
МУНИЦИПАЛЬНОЕ ДОШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ №17 «АККОШ»
ШОГЫЛЬ – ПРАКТИКУМ
ТЕМА: «КОЗГЕ УРМАНГА СЭЯХЭТ».
МАКСАТ: «БАЛАЛАРДА КОЗГЕ ТАБИГАТЬКЭ КАРАТА МАТУРЛЫК ХИСЕ ТЭРБИЯЛЭY».
МУЗЫКА ЖИТЭКЧЕСЕ: РАВИЛОВА А.Р.
АЗНАКАЙ.
ЖиҺазлау: магнитофон, металлофон, аю уенчыгы, козге яфраклар, тукран рэсеме, агач рэсеме, эзер яфраклар формасы, буяу пумаласы, клей, клеенка, чупрэк, фланелеграф, такта.
Дэреснен олешлэре.
Музыкаль эсэрлэр.
Программа
эчтэлеге.
Дэреснен барышы.
Кереш
олеш.
Балалар музыка астында торкемгэ аяк очында утэлэр. Ярым тугэрэккэ
басалар.
Исэнмесез, балалар? Исэнмесез!
Музыка ритмына хэрэкэт-лэр.
а)кунегу.
«Туры галоп».
Балалар белэн туры галоп хэрэкэтен ныгытырга.
Балалар буген без сезнен белэн козге урманга сэяхэткэ барабыз, барабызмы? Барабыз! Урман бик ерак бит, эйдэгез атларга атланып барабыз. Дилбегэлэрегезне тотыгыз. Балалар туры галоп хэрэкэтен башкаралар. Бик яхшы, килеп тэ життек.
Музыка тынлау. а)музы-каль эсэрне кабул иту.
«Мин козлэрне яратам». Г.Гэрэева музыкасы.
Балаларны яна кунелле характерда-гы жырны хискэ бирелеп ка-бул итергэ ондэргэ;
жырнын характеры,
эчтэлеге турында уз фикерлэрен белдерергэ.
Эйдэгез ял итеп алабыз (балалар утыралар). Балалар, карагыз нинди матур козге урман, нинди матурлык, саф hава, тирэ-юндэ агачлар, бар жир дэ сары тоскэ кумелгэн. Хэзер нинди ел вакыты житкэн? Балалар:Коз. Сез козлэрне яратасызмы? Б:Эйе. Мин дэ яратам. «Мин козлэрне яратам»дигэн жырны тынлагыз эле.Балалар жырны тынлыйлар. Бу жыр нэрсэ турында? Коз турында. Жилдэ назланып нэрсэ оча? Яфраклар. Балалар бу музыка нинди характерда? Кунелле. Эйе, чонки без козлэрне яратабыз: янгыры явып торса да, коннэре суык булса да. Уткэн дэрестэ без сезнен белэн агач ясаган идек, э хэзер шул агачка яфраклар ябыштырыйк эле. Балалар тэрбияче ярдэмендэ яфракларны ябыштыралар. Мин жырны башкарам.
б)музы-каль хэтерне устеру кунегуе.
«Эни кош hэм нэни кош».
Балаларны авазларны октавадагы югарылыгы буенча аерырга ойрэтергэ.
Нинди матурлык, нинди тынлык. Тынлыйк эле, балалар, урманда нинди авазлар ишетерсез икэн? (магнитофон тасмасында кошлар сайравы янгырый, тынлыйлар Шундый матур сайрашалар. Карагыз эле карагыз, эни кош белэн нэни кош сайраша икэн лэбаса. Эни кош ничек жырлый? тубэн –до1, э нэни кош? -до2. югары. балалар жырлыйлар. Коралда авазлар бирэм, балалар кайсы кош жырлавын эйтэлэр. Телэгэн баладан жырлатам.
Жырлау.
«Без
бардык урманга».
Жырнын эчтэлегенэ карап,хэрэ-кэтлэр ясар-га ойрэтергэ
Балаларга урман сурэтлэнгэн рэсем курсэтэм. Балалар бу рэсемдэ нэрсэ курсэтелгэн? Балалар жавап бирэлэр. Урманда нэрсэлэр усэ? Гомбэлэр, жилэклэр. Эйе, балалар, урманда гомбэлэр усэ. Без сезнен белэн «Без бардык урманга»дигэн жырны ойрэнэ башлаган идек. Эйдэгез эле аны искэ тошереп жырлап карыйбыз. Жырны балалар белэн бергэ башкарам. Балалар, жырнын беренче куплетында «ай-ай-ай» дигэндэ, кулларны башка куеп башны селкетэбез. Курсэтэм. Икенче куплетында «яу-яу-яу» дигэндэ, экрен, салмак кына остэн аска кулларны селкетэ-селкетэ тошерэбез. Без бардык урманга дигэндэ, гомбэлэр жыйган тосле хэрэкэтлэр ясыйбыз.
«Коз» Андерьянов музыкасы.
Балаларны
музыкаль сопровожде-ниясе белэн тэрбиячесез hэм
музыкаль сопровожде-ниясез олы-лар ярдэме белэн жыр-ларга ойрэ-тергэ, жыр-ны коеннэн таный бе-лергэ.
Балаларга чэчкэ hэм яфраклар бэйлэме курсэтэм. Балалар хэзер мин сезгэ бер музыка уйныйм. Ул музыкага бу бэйлэмнэрнен кайсысы туры килэ, курсэтерсез. Балалар музыканы тынлыйлар да тиешле бэйлэмне курсэтэлэр. Эйдэгез эле жырлап карыйбыз, баян белэн. Э хэзер эйдэгез жырны баянсыз гына башкарып карыйбыз. Музыкаль сопровождениядэн башка балалар белэн бергэ жырны башкарам. Э хэзер узегез генэ, мостэкыйль жырны музыка белэн жырлагыз. Балалар жырны мостэкыйль башкаралар.
Жырлау ижаты.
Аюга кой койлэп,
биегэнен
курсэтергэ.
Балаларга бию кое уйлап та-бырга тэкъ-дим итергэ.
Балалар, карагыз эле аю йори. Ул безнен жырны ишеткэн. Эйдэгез аны биетэбез. Кемнен аюны биетэсе килэ? 2-3баланы аюны биетергэ чакырам. Балалар «лэ-лэ» суз ияртеменэ жырлыйлар. Аюга бик ошады, ул кышка эзерлэнэ, шуна курэ ул ашыга.
Музыка коралын-да уйнау.
«Тукран». Бадретди-нова муз.
Балаларны бер плас-тинкада уйнарга ойрэтергэ, жырнын ритмик рэ-семен шол-дерле бара-бан ярдэме белэн курсэ-тэ белергэ.
Игътибарны узгэртэм: агач башында бер кош утыра. Металлофонда уйнап курсэтэм. Кем ул балалар? Тукран. Тукран ничек тукылдый? Эйдэгез курсэтэбез (шолдерле барабан белэн жырнын ритмын бэреп курсэтэлэр). Балалар, эйдэгез, жырны тукранга металлофонда уйнап карыйбыз. 2-3баланы муз.коралда уйнатам. Бик яхшы.
Музыка ритмына а)кунегу.
«Ша.»татар халык кое.
Балалар бе-лэн топ йо-реш хэрэкэ-тен кабат-ларга,вак адымнар ясап алга бару хэрэкэ-тен устерер-гэ.
Балалар, жил искэч, янгыр яугач жиргэ бик куп яфраклар коелган-нар. Менэ ничек матур козге урман-да. Яфраклар аяк астына шыбыр-тыйлар. Эйдэгез, без дэ аларны шы-быртатабыз. Аяк очында вак адым-нар ясап алга барабыз. Адымнарны шудырыбрак ясарга онытмагыз. Балалар музыка астында 2-3 тапкыр кунегуне башкаралар.
«Энисэ»тат.халык кое.
Балаларны бер урында тыпырдарга ойрэтергэ.
Балалар, янгыр яугач куллэвеклэр барлыкка килгэн. Эйдэгез шул куллэвеклэрдэ аяклар белэн су чэчрэтеп уйныбыз. Безнен аяклар менэ ничек уйнылар.Тэрбияче курсэтэ. Кызлар кулмэк итэген бармак очлары белэн як яктан жинелчэ тоталар. Малайлар кулларын артка билгэ куялар. Балалар хэрэкэтне кабатлыйлар
(2 тапкыр).
б) бию.
«Яфраклар белэн бию».
Биюнен ойрэнуен дэвам итергэ, авыр бирелэ торган урыннарын ойрэнергэ, музыканын башы hэм азагы белэн хэрэкэтне тогэл башларга hэм тогэл бетерергэ кунектерер-гэ.
Балалар, бер шигырь тынлагыз эле: «Яфракларын коя-коя, Бакчабызга килде коз, Алтын сары яфракларны Кулыбызга тоттык без. Балалар яфракларны кулыгызга тотып биеп алыгыз. Балалар биилэр, хэрэкэтлэрен кузэтэм. Тугэрэк эченэ кереп , аннан кире чыккан тошен кабатлатам. Балалар, музыканы тынлап,экрен генэ тугэрэк эченэ керергэ hэм аннан чыгарга кирэк. Хэрэкэтлэрне бергэ башкарырга тырышыгыз. Апагыз белэн шул хэрэкэтне кабатлап карагыз. Балалар кабатлыйлар. Биюне тагын 1 тапкыр биегез. Балалар биюне башкаралар.
Йомгак-лау олеше.
Балалар, козге урманда ошадымы сезгэ? Эйе. Урманда нинди жыр тынладыгыз? Кемнен сайравын тынладыгыз? Кем агач башында тукылдады? Э без нинди музыка коралларында уйнап карадык? Нинди жырларны искэ тошердек? Кемне биеттегез? Э узегез нинди бию биедегез? Эйдэгез, дилбегэлэрне тотып атларга атланып кайтык. Менэ кайтып та життек. Эйдэгез саубуллашык. Сау булыгыз балалар Сау булыгыз.
Кулланылган эдэбият.
Автор: Равилова Альфия Ринатовна