Главная / Старшие классы / Родной язык и литература

XX гасыр башы: “Фатиха Аитова мәктәбе”

Скачать
57 КБ, 320400.doc Автор: Хасанзянова Клара Ахметовна, 20 Мар 2015

XX гасыр башы: “Фатиха Аитова мәктәбе”

“Әйдә халыкка хезмәткә,

Хезмәт эчендә йөзмәккә!”

Габдулла Тукай

Үзен хөрмәт иткән һәр халык үз халкының тарихын яхшы белергә тиеш. Татар халкында мәгърифәтчелек үсешенең тарихын өйрәнү зур әһәмияткә ия.

Халкыбызның аңын, рухи һәм матди культурасын үстерүдә мәгърифәт учаклары-мәктәп һәм мәдрәсәләр мөһим роль уйнаган.

Дәверләр үткән саен халыкның аң-белемгә омтылышы үсә барган. Мәктәп ачу, мәдрәсә тоту традицияләре гасырлар аша килгән. Әлбәттә, бу уку йортларының мәсләге дини булган. Моның шулай икәнлегенә дәлилләрне гарәп сәяхәтләре әсәрләреннән һәм фәнни хезмәтләреннән күрәбез.

Россия империясенең законнары буенча мөселман уку йортларына, мәктәп-мәдрәсәләргә дәүләт казнасыннан бер тиен дә акча бирелмәгән.

Мәгърифәтсез, томана халыкны буйсындыру, коллыкта тоту җиңелрәк бит. Мәктәпләр бары тик байлар һәм мәхәллә халкы хисабына гына яши алганнар. Халыкның аң-белемгә омтылышын күреп, татар байлары яңа мәктәп-мәдрәсә ачу өчен акча кызганмаганнар. Мәктәпләрдә дин белеменнән тыш сәүдә һәм тормыш-көнкүрешне үстерүгә ярдәм итәрлек, тормыш өчен кирәкле дөньяви фәннәрне дә (математика, физика, химия, география, тарих, чит телләр) укытканнар. Дин әһелләренең күпчелеге ихлас күңелдән халыкка хезмәт итәргә, төпле аң-белем бирергә омтылган.

Халкыбызның аң-белемгә омтылуы татарча китап басу эшенең алга китүе дә күрсәтә. Китап басу өлкәсендә Казан Россия шәһәрләре арасында иң алдынгы урынны тота. Татар мәдәниятенең бөек чоры – XX йөз башы. XX йөз башының Октябрь инкыйлабына кадәр, кыска гына вакытта, татар халкы, бай тарихи-мәдәни мирасын өлге итеп, милләт буларак өлгерде, көн тәртибендә милли мөстәкыйльлек мәсьәләсен яңадан алга куя алды.

Татар рухи мәдәниятен тәрәкъкый иттерү юлында берничә буыннар дәвамында хезмәт күрсәткән аерым шәхесләр, бөек шагыйрьләребез, язучыларыбыз, галимнәребез, тарихчылар, хәтта аерым нәселләр бар... Күпләренең иҗаты, көрәше- халкыбыз мәдәнияте, әдәбияты, сәнгатьнең алтын фонды, йөзек кашы булып тора.

Шагыйрьләр Габдулла Тукай, Сәгыйть, Закир Рәмиевлар, Мәҗит Гафури, Гафур Коләхмәтов, әдипләребез Фатих Әмирхан, Галимҗан Ибраһимов, Шәриф Камал, драматурглар Галиәсгар Камал, Мирхәйдәр Фәйзи һәм башкалар. Халыкны аң-белемле итүдә күренекле шәхесләребез Гаяз Исхакый, Шиһабетдин Мәрҗәни, Фәхреддиновлар нәселе, Кәримиләр, Шәрәфләр, Терегуловлар, Исмагыйль Гаспралы, Апанаевлар, Габәшиләр, Яушевлар нәселе һәм башкаларны күрсәтеп китәргә мөмкин.

Бу данлы исемнәрне кемнәр генә белми. Шулар арасында Яушевлар нәселеннән, мөселман хатын-кызларын аң-белемле итүдә зур өлешен керткән Фатиха Яушева –Аитованың хезмәтләре мәңгелек.


Автор: Хасанзянова Клара Ахметовна
Похожие материалы
Тип Название материала Автор Опубликован
документ XX гасыр башы: “Фатиха Аитова мәктәбе” Хасанзянова Клара Ахметовна 20 Мар 2015
документ XIX- XX гасыр татар һәм рус әдипләренең иҗатлары аша мәхәббәт лирикасы белән танышу Ханнанова Миляуша Хатиповна 20 Мар 2015
документ Разработка урока по обществознанию в 11 классе по теме «Права человека и гражданина: история развития в XX веке” Артемихина Татьяна Геннадьевна 7 Дек 2015
документ «Детективлар мәктәбе” сценарий Рамазанова Розалия Гарифулловна 1 Апр 2015
разное Детский рассказ XX века Алексеева Юлия Рустамовна 12 Мая 2015
разное Детский рассказ XX века Алексеева Юлия Рустамовна 12 Мая 2015
документ Урта гасыр әдәбияты буенча тестлар Сираева Разина Габдулхаевна 20 Мар 2015
документ Урта гасыр әдәбиятына йомгак Сираева Разина Габдулхаевна 20 Мар 2015
документ 21 нче гасыр бәласы Багавиева Рямзия Габдуллазановна 20 Мар 2015
документ Урта гасыр әдәбияты Садриева Алия Габдулловна 20 Мар 2015
документ СПИД-гасыр бәласы.... Сибгатуллина Лилия Галихановна 1 Апр 2015
документ “Авыл мәктәбе шартларында бала шәхесен тәрбияләү” Багманова Эльмира Миннияровна 15 Окт 2015
документ советы родителям Аитова Вероника Валерьевна 30 Мар 2015
разное Свидетельства о курсах повышения квалификации Аитова Людмила Александровна 9 Апр 2015
видео Искусство XX века. Авангардизм Сорокина Агнесса Ивановна 20 Мар 2015
документ Даты XX век Сладков Александр Николаевич 31 Мар 2015
разное Развитие обществознания в XX веке. 2. Якимова Ирина Владимирована 11 Янв 2016
разное Развитие обществознания в XX веке. 2. Якимова Ирина Владимирована 11 Янв 2016
разное Развитие обществознания в XX веке. Якимова Ирина Владимирована 11 Янв 2016
документ Элективный курс "Можно ли было изменить историю XX века? История XX века через призму событий и деятельности реформаторов" Тимофеев Владимир Викторович 21 Мар 2015
презентация, документ Конспект урока«Образ Петербурга в произведении русских писателей рубежа XIX-XX и XX-XXI веков» Колычева Яна Александровна 23 Янв 2016
документ Х. Сарьянның “ Бер ананың биш улы” әсәре буенча йомгаклау дәресе. Рамазанова Розалия Гарифулла кызы Биектау районы Коркачык мәктәбе Рамазанова Розалия Гарифулловна 31 Мар 2015
документ Борынгы һәм Урта гасыр әдәбияты буенча сораулар Муллагалеева Гузель Нургалиевна 20 Мар 2015
документ ПОУРОЧНЫЕ ПЛАНЫ ПО ИСТОРИИ РОССИИ XX- нач. XXI в. 11 класс ПОУРОЧНЫЕ  ПЛАНЫ ПО  ИСТОРИИ  РОССИИ  XX- нач. XXI в. 11 класс По учебнику А.А.Левандовского, Ю.А.Щетинова, С.В.Мироненко «История России. XX- нач. XXI века. 11 класс Губенина Лариса Николаевна 21 Мар 2015
документ Публичная презентация Аитова Зяйфяр Абдулловна 20 Мар 2015
презентация Символика зоонимов в татарском, английском и русском языках Аитова Зяйфяр Абдулловна 20 Мар 2015
документ Фразеологизмы русского, татарского и английского языков Аитова Зяйфяр Абдулловна 20 Мар 2015
документ методическая разработка урока "Лесные хоромы", Михайлов Аитова Вероника Валерьевна 30 Мар 2015
документ контроль знаний по ВОВ 1941-1945 гг Аитова Вероника Валерьевна 21 Мар 2015
документ контрольная работа по истории России 20 век 9 класс Аитова Вероника Валерьевна 21 Мар 2015
документ КОНСПЕКТ Н.О.Д ПО МАТЕМАТИКЕ, ПОЗНАНИЕ (ИНТЕГРАЦИЯ, ЛОГИКА КОММУНИАЦИЯ) Аитова Людмила Александровна 31 Мар 2015
документ Программа кружка "Любознайка" Аитова Анастасия Владимировна 31 Мар 2015
документ Юлда йөрү кагыйдәләре Аитова Зульфия Султангалиевна 31 Мар 2015
документ положение о общешкольной линейке Принято на заседании Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ положение о правилах для обучающихся Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ положение о наркопосте Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ положение о минимальных требованиях к учащимся Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ положение Общие положения Принято на заседании Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ Профилактика наркомании в образовательной среде: состояние и перспективы Аитова Алия Амировна 1 Апр 2015
документ Проект "Вода-источник жизни на Земле" Аитова Людмила Александровна 10 Апр 2015