Красота и здоровье
темасына 10 б сыйныфы укучылары белән әңгәмә
Максат: укучыларга сәламәтлекнең гадәтләребез, яшәү рәвешебез,
үз – үзебезне тотышыбызга бәйле булуын төшендерү.
Материал: “Мәгариф” журналлары(2001, 6; 2002,11;2004,3.)
“Ватаным Татарстан” газетасы материаллары.
“Байрак” газетасы(2005, 3нче декабрь.)
-“Сәламәтлек – иң зур байлык”, “Сәламәтлекне сатып алып булмый”, “Тазалык – саулык нигезе, саулык – байлык нигезе” мәкальләренең мәгънәсен аңлату.
- Тест ярдәмендә үз – үзеңнең ни дәрәҗәдә сәламәт булуыңны тикшерү.Сорауларга “әйе”, “төгәл әйтә алмыйм”,“юк” дип җавап бирергә кирәк.
1.Сез борчылу халәтен сирәк кичерәсезме?
2. Үзегезне тыныч, сабыр кеше дип исәплисезме?
3. Сез дөрес тукланасызмы?
4. Махсус сәламәтләндерү диетасын тотасызмы?
5.Һәр көнне саф һәвада йөреп керәсезме?
6.Спортның берәр төре бнлән шөгыльләнәсезме?
7. Сез үзегезне ваемсыз һәм бай кешеләр рәтенә кертәсезме?
8. Төнлә яхшы йоклыйсызмы?
9. Гәүдә авырлыгыгыз буй озынлыгына карата норманы артып китмиме?
10. Майлы һәм татлы ризыкларны аз ашыйсызмы?
11. Актив һәм хәрәкәтле күнегүләрдән соң үзегезне яхшы хис итәсезме?
12. Актив физик эшчәнлектән ләззәт аласызмы?
13. Сез ялның актив формаларын өстен күрәсезме?
14. Иртән йокыдан торгач, үзегезне яхшы хис итәсезме?
15. Сез үзегезне бүгенге яшегездән яшьрәк итеп тоясызмы?
Нәтиҗә.Һәр уңай җавап өчен 2очко, “төгәл әйтә алмыйм” – 1 очко(кире җавап өчен очколар бирелми) куеп, җыелган санны исәпләгез. 16 очкодан артып китсә, сез үзегезнең сәламәтлегегез турында кайгыртасыз, дип ышанып әйтергә мөмкин. Сезнең күңел күтәренкелеген һәм көчегезне озак еллар саклау мөмкинлегегез бар.
Очколар саны 22 дән артык. Димәк, сез физик камиллеккә ирешү юлында. Якын киләчәктә сезгә юк – бар нәрсәләр өчен табибларга мөрәҗәгать итәргә туры килмәячәк.
Очколар саны 15 һәм аннан да кимрәк. Димәк, сез өстәмә күнегүләрдән башка да сәламәтлегегез бик яхшы булган бик сирәк бәхетлеләрнең берсе. Хәзер инде үзегезнең физик халәтегез турында җитди уйлар вакыт җиткән. Үзегезгә яраклы физик күнегүләр комплексы турында врач белән киңәшеп алу да зыян итмәс.
Сәламәтлекне үлчәргә мөмкинме?
Сәламәтлек ул – тулы физик, рухи һәм социаль муллык халәте дә. Ул, нигездә, кешенең аңына, психологиясенә, тормыш фәлсәфәсенә бәйле. Бу галимнәр тикшеренүләре белән дә раслана. Алар сәламәтлеккә яшәү рәвеше (50 – 55 процент),
әйләнә - тирәнең торышы (20 -25 процент),
нәселдәнлек(20 процент) йогынты ясый,дигән нәтиҗәгә килгәннәр.Димәк, кешенеә сәламәтлеге, нигездә аның үзенә бәйле.(“Мәгариф”, 2002,11,82 нче бит).
Азык –төлеккә караганда кеше өчен йокы файдалырак. Ашамыйча – эчмичә берничә көн, атна буе яшәргә була. Ә йокламыйча 2 көннән артык түзү читен. Борынгы Англиядә үлемгә хөкем ителгәннәрне йоклатмый интектергәннәр. Кеше, керфек тә какмагач, акылдан шашып үлә.
Күп кеше татлы йоклый белми. Моның өчен башны төньякка куеп ятарга кирәк. Мендәр йомшак,яссы,кечкенә булырга тиеш. КАты матраста яки тактада яту кан әйләнешен яхшырта. Төнге 12 гә кадәр 1 сәгать йокы ярты төннән соңгысының 3 сәгатенә тора. Әгәр сез йокысыз төн үткәргәнсез икән, салкын душ керегез, 1-2 чәшкә кофе эчегез. Дөрес тукланыгыз: көн дәвамында суны күбрәк эчәргә, ит, балык, йомырка кебек ризыкларны күбрәк ашарга кирәк.
Матурлык – сәламәтлек билгесе икәнлеген онытмагыз. (“Мәгариф, 2001,6,84 нче бит.)
Сәламәтлек – ул гүзәллек. Шуңа күрә һәрчак матур булыгыз. Табигать тарафыннан бирелгән байлыкны юкка сарыф итмәгез, үз сәламәтлегегезне саклагыз һәм ныгытыгыз.
Автор: Юнусова Масгуда Масхутовна