Разработка плана "Башня Сююмбике"

Габдинова З.А. 116 нчы лицейның I категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Тема: Бәйләнешле сөйләм үстерү. Сөембикә манарасы – борынгы тарихи һәйкәлләрнең берсе.

Максат: 1. Сөембикә манарасы турында мәгълумат бирү.
2. Укучыларның сөйләм телен үстерү сүз байлыгын арттыру, аралашырга, фикер йөртергә өйрәтү;
3. Туган як тарихын өйрәнүгә кызыксыну уяту.
Материал: А.Ш.Әсәдуллин, К.С.Фәтхуллова, 6 сыйныф, 2001.
Җиһазлау: дәреслек, презентация, магнитафон.
Дәрес тибы: бәйләнешле сөйләм үстерү.
Төре: әңгәмә.
План.
I. Оештыру. (музыка уйный)
1. Исәнләшү.
2. Укучыларны дәрескә әзерләү.
II. Актуальләштерү.
1. Фонетик күнегү.
Казан каласы – таш кала,
Сөембикәле кала;
Кемгәдер - яшәр урын,
Ә безгә ул - башкала.
(Слайдка язылган шигырь ярдәмендә сүзләрне һәм авазларны дөрес әйттерү.)
2. (укучыларга рәсемнәр тарату). Шул рәсемнәргә карап укытучы мәгълумат бирә.
Укытучы: Казан – меңъеллык шәһәр. Казанда бөек архитекторлар төзегән биналар бар. Казан шәһәренең үзәгендә Кремль урнашкан. Һәм без бүген сезнең белән Кремельгә сәяхәт итәрбез. Сезнең һәрберегездз рәсемнәр бар. Игътибар итегез әле, сез нәрсәләрне күрәсез?

Укучы: Спасс манарасы, Кол Шәриф мәчете, Сөембикә манарасы.
Укытучы: Әйе, укучылар. Сөембикә Казан ханлыгының Ханбикәсе булган. Ханбикә - хатын-кыз (царица). Икенче рәсемдә Сөембикәне улы Үтәмешгәрәй белән күрәсез.

Ә менә өченче рәсемдә сез Сөембикә манарасын күрәсез. Сезнең Сөембикә манарасын күргәнегез бармы? Ул җиде катлы, кызыл кирпичтән төзелгән, биеклеге 58 метр. Сөембикә манарасы – борынгы тарихи һәйкәлләрнең берсе.

III. Яңа материалны аңлату.
1. Сүзләр белән танышу.
Ханбикә - царица
Манара – башня
Истәлек – память
Тарихи – исторический
Атаклы – известный
Кат – этаж
Биеклек – высота
Нугай ханы –
Сурәтләнә - изображается
(Сүзләрне уку, укучылырдан укыту, бутап сорау)
2. Яңа сүзләрне дәфтәрдә язу. (музыка уйный).

3. Текстны уку. Иң беренче укытучы укый, аннан укучылар укый.

4. Тәрҗемә итү. (Слайдта җөмләләр бирелә, укучылар тәрҗемә ясыйлар)
Историческая память. Известный национальный памятник. Он построен из кирпича. Его высота 58 метров. Сделаны лестницы. Она красивая и умная женщина.

5. Физкультминутка.
6. Сорауларга җавап бирү. (Слайдта сораулар)
- Сөембикә манарасы кайда урнашкан?
- Манара нинди кирпичтән төзелгән?
- Ул ничә катлы?
- Аның биеклеге ничә метр?
- Ул нинди истәлек булып санала?
- Манара нинди архитектура һәйкәле?
7. Диалог. Укучылар бер – берсенә сораулар бирәләр. (слайдтагы сораулар ярдәмендә).
8. Монолог. (сорауларга карап, укучылар истә калганны сөйлиләр).
9. Аудирование. Текстка артык җөмлә кертәм һәм укучылар шул җөмләне табарга тиешләр.
1. Манара эчендә тар һәм текә баскычлар ясалган. Быел гаилә елы. Сөембикә Нугай ханы Йосыфның кызы булган.
2. Сөембикә манарасы – тарихи истәлек. Без әниләрне хөрмәт итәбез. Ул иң атаклы милли архитектура һәйкәлләренең берсе.
V. Йомгаклау.
- Укучылар, яңадан рәсемнәргә игътибар итегез әле. Кремльдә сез нәрсәләрне күрәсез?
- Сөембикә кем ул?
- Сөембикә манарасы турында нәрсәләр белдегез?
Димәк, Сөембикә манарасы – борынгы тарихи һәйкәлләрнең берсе.
VI.Өй эше.
1. Яңа сүзләрне өйрәнергә.
2. Гаиләм белән Кремльгә сәяхәт. (кечкенә хикәя язарга)

Автор: Габдинова Зиля Афтаховна