Шагаа - тываларныӊ чаа чылы

Темазы: « Шагаа- тываларнын чаа чылы»

Сорулгазы: шагаа деп чүл билиндирер, чоннуң чаагай чаңнылдарын өөредир, анаа даянып кижизиг мөзу-шынарга кижизидер, чугаазын сайзырадыр.

Дерии: үлегер домактар,чуруктар,ИКТ

Чорудуу.

1.Организастыг кезээ. Класс шагынын темазын, сорулгазын дыңнадыр.

-Бөгүн класс шагынга шагаа деп чүл билип алыр силер, оюннар ойнап, тыва улустуң аас чогаалын чугаалап өөренир бис.

2.Беседа.

- Эрги чылды үдеп, Чаа чылды уткуурунуң байырлалын тывалар «Шагаа» дээр, моолдар «Сагаа» (ак байырлал) дээр. Чөөн чүк улузу колдуунда чаа чылды ак чем дээжизи-биле уткуур чаңчылдыг. «Ак байырлал» дээринин утказы ол, уруглар. Чөөн чүк улузунун календарында он ийи чылдын эргилдези мындыг чурумнуг , тыва улустун база мындыг.

Күске, инек, пар, кодан, улу, чылан, аът, хой, сарбашкын, дагаа, ыт, хаван, оларнын тозу Тывавыста бар.

- Ам чуу чыл унерил?

- Кайы чыл чоруптарыл?

- Пар чылы силерге эки болду бе?

-Кодан чылдыг торелдеринер бар бе?

-Кодан чылы кандыг боор деп бодап тур силер?