Яз килэ (беренче кече яшьтэгелэр торкемендэ «Танып белу» белем биру эшчэнлеге буенча ачык шогыль конспекты)

Максат: Танып белу.

1. балаларга язгы куренешлэр (кар эри, тамчы тама, кояш жылыта, сулар жыела) турында башлангыч белемнэр биру;

2. балаларнын кузэтучэнлеген, игътибарын устеру;

3. табигатьтэге язгы куренешлэр белэн кызыксындыру.

Сойлэм телен устеру.

1. балаларнын суз байлыгын кинэйту хэм активлаштыру;

2. яз турында кузаллау формалаштыру.

Сэламэтлек.

1. тоз утырырга хэм тоз басып торырга кунектеру;

2. физкультминутка аша хэрэкэт эшчэнлеген ныгыту.

Сузлек остендэ эш: яз, кояш, жылыта, тамчы, кулчатыр, боз сонгелэре.

Жиhазлар: язгы куренешлэр сурэтлэнгэн рэсемнэр, «Яз житэ» жырынын аудиоязмасы (Ф.Кэрим сузлэре, Ж.Фэйзи музыкасы), Йомшаккай.

Кулланылган эдэбият исемлеге:

1.«Туган телдэ сойлэшэбез» Ф.В.Хэзрэтова, З.Г. Шэрэфетдинова, И.Ж. Хэбибуллина (Тэрбиячелэр очен методик кулланма).

2. «Татар теле дэреслэрендэ вак жанр эсэрлэрен куллану» Г.Ясэбиева.

3. «Билэудэге рэссам» (Мэктэпкэчэ яшьтэге (2-3 яшлек) балаларда ижади сэнгать эшчэнлеген устеру буенча программа хэм методик эшкэртмэлэр) А. Гыйздэтуллина.

Эшчэнлек барышы.

Тэрбияче: Балалар, безгэ килгэн кунаклар белэн исэнлэшик эле. (Исэнлэшэлэр.) Эйдэгез эле, балалар, кояш кебек тугэрэккэ басыйк.

Саумы кояш, саумы, кон?

Дусларым, хэерле кон!

Телим сезгэ сэламэтлек,

Бэхет хэм яшэу дэртен.

Уе изге баласына

Булышыр табигать тэ.

Эшкэ тотыныйк, дусларым,

Хуш, хэерле сэгатьтэ!

Тэрбияче: Балалар, эйдэгез утырыйк эле. Тоз итеп утырыгыз. Безгэ бит буген кунакка Йомшаккай килгэн. Исэнлэшик, балалар.

Балалар: Исэнме, Йомшаккай.

Тэрбияче: Йомшаккай мина нидер эйтергэ тели. Тынлап карыйк эле. (Йомшаккайны колагына якын китерэ.) Балалар, Йомшаккайнын сезгэ соравы бар.

Йомшаккай: Балалар, кояш жылыта, кар эри, урамда сулар жыела. Бу нинди вакыт була?

Балалар: Яз.

Йомшаккай: Эйе, балалар, яз. Хэзер тышта яз. Дорес жавап бирдегез.

Тэрбияче: Язны барлык кешелэр дэ котэ. Яз житкэч, табигатьтэ куп кенэ узгэрешлэр була. Балалар, яз коне нинди узгэрешлэр була?

Балалар: Кояш жылыта. (Индивидуаль хэм кумэк кабатлаулар.)

Тэрбияче: Кояш жылыткач, кар эри. Яз коне кар эри. Кар нишли?

Балалар: Кар эри. (Активлаштыру.)

Тэрбияче: Яз коне тагын нинди узгэрешлэр була?

Балалар: Урамнарда сулар жыела.

Тэрбияче: Дорес, яз коне кояш нык жылыта, кар эри хэм сулар жыела. (Кумэк хэм индивидуаль кабатлаулар.)

Балалар, кояш нинди тостэ?

Балалар: Сары.

Тэрбияче: Эйе, э нинди формада?

Балалар: Тугэрэк.

Тэрбияче: Кояшнын тагын нэрсэлэре бар?

Балалар: Нурлары.

Тэрбияче: Эйе, кояш нурлары. Эйдэгез, балалар, хавада тугэрэк хэм кояш нурлары ясыйбыз. (Ясыйлар.) Менэ балалар, рэсемдэге кояшка карагыз, охшаганмы безнен кояшка?

Балалар: Эйе.

Тэрбияче: Эйдэгез, балалар, хэзер Йомшаккай белэн бергэлэп уен уйнап алыйк. Менэ минем кулчатырым бар. Мин кояш жылыта дигэч, сез йорисез, э янгыр ява дигэч, кулчатыр астына керэсез. (Уен барышы.)

Тэрбияче: Булдырдыгыз, балалар. Язын, балалар, тамчылар тып-тып итэ. Эйдэгез, бергэлэп кабатлыйк эле: «тып-тып-тып». (Кумэк хэм индивидуаль кабатлаулар.) Тамчылар нишли?

Балалар: Тамчылар тама.

Тэрбияче: Менэ балалар, сезгэ боз сонгелэре ясалган рэсем. Тамчылар, боз сонгелэреннэн тама. Бармаклар белэн тамчылар тамганын ясыйк эле. (Ф.Кэрим сузлэре, Ж.Фэйзи музыкасы, «Яз житэ» кое янгырый.)

Тэрбияче: Булдырдыгыз, балалар. Менэ ничек матур тамчылар ясадыгыз.

Йомшаккай, сина ошадымы?

Йомшаккай: Эйе.

Тэрбияче: Йомшаккай, сина балаларнын шигырьлэре дэ бар. (Зэринэ хэм Аида яз турында шигырь сойлилэр.)

Тэрбияче: Балалар, яз коне кешелэрнен кэефе кутэрелэ. Алар кунелле, шат була. Сезнен кунеллэрдэ дэ гел шатлык кына булсын!