Главная / Дошкольное образование / Развитие речи

Туган ягым - Яр Чаллы.

Скачать
241.02 КБ, 1237766.jpg Автор: Закирова Розалия Ильсуровна, 23 Окт 2015

Темасы: «Туган ягым- Яр чаллы».

(мәктәпкә әзерлек теркеме)

Бурычлар:

Белем бирү бурычы: балаларга туган як, туган шәһәр, туган йорт төшенчәләре турында белем бирү.

Үстерешле бурычлар: сүз байлыгын арттыру, уйлау-фикерләү сәләтен үстерү;

Тәрбияви бурычлар: балаларга Чаллы авыллыннан Чаллы шәһәре барлыкка килү процессын күз алдына китерергә ярдәм итү. Үз шәһәреңне ярату, горурлану хисе тәрбияләү.

Җиһаз: Туган шәһәр буенча фоторәсемнәр; Яр Чаллы турында альбом (открыткалар җыелмасы); Чаллы язучылары әсәрләреннән төзелгән китап күргәзмәсе: М.Газизов, Р.Хисамиев, З.Гомәрова; Азат Хөсәеновның “Яр Чаллым” җыры тасмасы.

Алдан үткәрелгән эш: Шәһәр турында рәсемнәр карау. Шигырьләр уку.

Тәрбияченең шөгыльгә әзерлеге: төркемне җилләтү, әсбапларны кую, балаларны әзерләү.

Сүзлек эш: бистә, данлыклы, “КамАЗ”.

Шөгыль барышы:

Азат Хөсәенов башкаруында “Яр Чаллы” җыры яңгырый. Көй әкренәя һәм тәрбияче:

  • Балалар, бу җыр нәрсә турында яңгырады?
  • Бу җыр безнең туган шәһәребез Яр Чаллы турында яңгырады?
  • Балалар, җырда яңгыраганча, безнең шәһәребез бик матур, гүзәл, урамнары киң, якты. Менә без сезнең белән бүгенге шөгылебез үзебезнең туган шәһәребез Яр Чаллы, аның тарихы белән якынрак танышырбыз. Безнең шәһәребезнең тарихы бик кызыклы. Магнитофон язмасыннан язмасыннан язма тыңлау: уңдырышлы туфраклы җирләре, мул сулы Чулман елгасы,җәнлекләргә, кошларга, үсемлекләргә бай урманнары булган җиргә Алабуга авылыннан Федор Попов дигән крестҗян күчеп килгән. Ул юл салып, терлек асрап, иген игеп яши башлаган. Аны күреп тагын бүтән кешеләр килеп урнашканнар һәм кечкенә авыллар барлыкка килгән. Ләкин шунысы билгесе “Чаллы” сүзе елга исеменнән алынган. Елга буена урнашканга күрә дә инде шәһәребез Яр Чаллы дип атала.
  • Балалар, менә шушы кечкенә авылдан ничек зур шәһәр барлыкка килде икән соң? Шул вакытларда төрле илләрдән, төрле җирләрдән кешеләр килгәннәр. Алар нинди максаттлар белән килгәннәр соң? Кешеләр Кама автомобиль заводларын төзергә килгәннәр. Завод төзегәндә кешеләр палаткаларда, вагоннарда яшәгәннәр. Ә аларга, завод төзүчеләргә, палаткаларда яшәү уңайлы булды микән соң? (Юк).
  • Димәк, алар тагын нәрсәләр төзи башлаганнар дип уйлыйсыз? (Йортлар).
  • Әйе, йортлар белән беррәттән нәрсәләр төзиләр? (Больницалар, мәктәпләр, балалар бакчалары, стадионнар).
  • Тиз арада Чаллы авылыннан зур Чаллы шәһәре барлыкка килә. Бүген шәһәребездә күп милләт халыклары дус- тату яшиләр. (Рәсемнәр, фото буенча эш- Чаллы шәһәре, аның табигате, Кама елгасы).
  • Әйе, балалар, шәһәребез бик зур һәм әллә ничә бистәдән тора. Әйдәгез эле үзебез яши торган бистәне әйтик. Тәрәзә аша күз салыйк әле, балалар. Безнең бакчаныда нинди биек йортлар уратып алган.
  • Әйтегез әле, сез үзегезнең ничә катлы йортта яшәгәнегезне беләсезме? (Адресларны сораштыру). Шәһәребездә йортлар барысы бик матур, бүлмәләре якты, уңайлы, бәтен уңайлыклары ды бар. Бакчабыздан ерак түгел ике зур юл, проспект үтә. Шул зур юлларны ничек атыйлар. (Тынычлык, Мәскәү проспекты).
  • Ял минуты. “Минем әти төзүче” шигыре буенча.

  • Балалар, әйдәгез әле хәзер шәһәребездә яшәп, матур шигырьләр иҗат итүче шагыйрьләребезнең шигырьләрен тыңлап үтик (балалар сөйлиләр).
  • “Чаллым минем”, “КАМАЗ булган язмышым”- Рәфис Хисамиев. “Чаллы күге”- Галинур Нәбиев.

  • Шәһәр барлыкка килгәч, продукция җитештерә торган предприятиеләр дә барлыкка килгән. Барысы 8 предприятие бар икән, балалар, безнең шәһәребездә. Хәзер без аларны табышмакларга табу юлы белән белеп китәрбез. Игътибарлы булыгыз: табышмакларның җавапларын табырга, кайда бу продукция чыга, шул предприятиенең исемен әйтергә.
  • Агач түгел яфраклы,
  • Тун түгел тегелгән.

    (Китап. Катыргы- кәгазь комбинаты).

  • Үзе ак, үзе сыек, балалар аны яратып эчә. Ул нәрсә?
  • (Сөт. Сөт комбинаты).

  • Ашарга баллы, үзе татлы, тик тешләрне сызлата. Ул нәрсә?
  • (Конфет. Кондитер фабрикасы).

  • Әгәр бу әйбер булмаса, шәһәр дә, йортлар да төзеп булмас иде. Ул нәрсә?
  • (Кирпич. Кирпич заводы).

  • Шигырьдә төшеп калган сүз- табышмакның җавабы булыр.
  • Тормыш чыганагы, җан- җылысы,

    Күңелләрнең иң-иң түрендә,

    Күкрәкләргә терәп кисәр...

    Һәр табынның тора түрендә.

    (Икмәк. Чаллы икмәк комбинаты).

  • Серле сандык күрсәтшм. (Магнитофоннан сорау яңгырый).бу әйбер безнеү Чаллы шәһәренең данын бөтен дөньяга танытты. Аны ясау өчен күп чимал кирәк. Бу әйбер белән авыр йөкләрне бер урыннан икенче урынга күчереп була. Ул нәрсә? (Сандыктан уенчык КАМАЗ машинасы алып күрсәтелә).
  • Ит комбинаты.
  • Бетон заводы.
  • Балалар, без бүген туган шәһәребез турында, кешеләре турында сөйләштек. Шәһәребез матур, чиста булсын өчен нәрсә эшли алабыз? (агачлар, куаклар, чәчәкләр утыртырга; елгалар, чишмәләрне сакларга; урманнарда ут белән шаярмаска, җәнлекләрне рәнҗетмәскә һ.б.).
  • Балалар, сезгә бүгенге шөгылебез нәрсәсе белән ошады? Алдагы шөгыльләрдә дә шәһәребез турында сөйләшүне дәвам итәрбез. Булдырдыгыз, бик тырыш, актив булдыгыз. Шуның белән шөгылебез тәмам.


    Автор: Закирова Розалия Ильсуровна
    Похожие материалы
    Тип Название материала Автор Опубликован
    разное Туган ягым - Яр Чаллы. Закирова Розалия Ильсуровна 23 Окт 2015
    документ Яр Чаллы - гүзәл җирем. Муллашова Эльмира Раисовна 31 Мар 2015
    документ Яр Чаллы - гүзәл җирем. Муллашова Эльмира Раисовна 4 Апр 2015
    разное Туган ягым - Татарстан Закирова Сания Исмагиловна 2 Мар 2016
    разное "Яр Чаллы шәһәре Мәгариф идарәсе "16 нчы "Огниво"Балалар иҗат үзәге" Газимова Айсылу Хамитовна 20 Мар 2015
    аудио Туган ягым Фархутдинова Лейля Фависовна 31 Мар 2015
    документ Туган ягым,Татарстан! Яруллина Елена Сергеевна 31 Мар 2015
    документ Казаным-туган ягым. Шайхразиева Фардуна Гиниятулловна 8 Фев 2016
    документ "Туган ягым" тексты. «Туган ягым» тексты Набиуллина Раушания Габбасовна 7 Апр 2015
    документ "Туган ягым - илһам чыганагым" Рахматуллина Гюзелия Исламовна 20 Мар 2015
    документ Лейна Ильясова-туган ягым шагыйрәсе. Набиуллина Фарида Минахметовна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым әдибе Хаматшина Гульнур Гарафутдинова 20 Мар 2015
    документ Туган ягым- гүзәл Актүбәм. Загирова Асия Фарраховна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым- гүзәл Актүбәм. Загирова Асия Фарраховна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым - яшел бишек Арсланова Зульфия Замиловна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым-илһам чишмәсе Саттарова Альфия Миннегалиевна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым – хәзинә Хасанова Ильсияр Хасанзяновна 20 Мар 2015
    презентация «Туган ягым» Ахтямова Гульназ Мингалиевна 20 Мар 2015
    документ Туган ягым - илхам чишмэсе Саттарова Альфия Миннегалиевна 20 Мар 2015
    документ Минем туган ягым –Татарстан Попова Гульниса Гаяновна 20 Мар 2015
    презентация Туган ягым рәссамнары Галимова Гөлнара Хаҗип кызы 20 Мар 2015
    документ Туган ягым - яшел бишек Ахтямова Гульнара Ильгизовна 20 Мар 2015
    документ "Туган ягым" Гибадуллина Разиля Наиловна 21 Мар 2015
    разное "Туган ягым - яшел бишек" темасына фәнни-тикшеренү эше Саматова Зульфира Рифхатовна 20 Мар 2015
    документ Проект."Туган ягым-яшел бишек" Минигулова Светлана Шаехтимеровна 1 Апр 2015
    документ "Туган ягым- яшел бишек" Сафина Гульназ Ильфаковна 9 Апр 2015
    документ Туган ягым-яшел бишек. Латыйпова Сания Рашатовна 16 Ноя 2015
    документ План кружка "Туган ягым" Крешкова Любовь Павловна 14 Ноя 2015
    документ Актаныш - туган ягым Хисамова Нурсия Муллануровна 27 Мая 2015
    презентация Туган ягым - яшел бишек Арсланова Зульфия Замиловна 26 Мая 2015
    документ Туган ягым - гөлләр иле. Шакирова Лилия Алексеевна 15 Окт 2015
    презентация Туган ягым яшел бишек Мустафина Рамзия Сулеймановна 27 Окт 2015
    документ "Туган ягым буйлап күңелле сәяхәт" Хузягалиева Газима Миннегалиевна 26 Окт 2015
    документ Г.Бэширов Туган ягым- яшел бишек. Закирова Минзиля Асгатовна 7 Дек 2015
    документ Класс сәгате "Туган ягым" Каюмова Рокия Фаратовна 4 Апр 2015
    разное Видео презентация Туган ягым, мәктәбем, эш тәҗрибәм Ахтямова Гөлназ Мингали кызы 6 Мар 2016
    разное "Минем туган ягым,минем мәктәбем,минем һөнәри эшчәнлегем" видеосы Набиуллина Ландыш Ильдусовна 2 Мар 2016
    презентация Проект "Туган ягым - гүзәлем. " Гильмутдинова Гузелия Хусаиновна 8 Фев 2016
    Туган ягым – яшел бишек. Гасимзянова Альбина Сибагатулловна 24 Фев 2018
    документ Программа элективного курса "Туган ягым, туган төбәгем" Ямалеева Гузалия Нуретдиновна 20 Мар 2015