Сценарий: «Байырлыг, эге школа.» (4-ку классты доозуп турарынын байырлалы.)
Сут-Хол кожуун
Кара-Чыраа ортумак школазы.
Сценарий: «Байырлыг, эге школа.»
(4-ку классты доозуп турарынын байырлалы.)
Тургускан башкы: Сут-Хол кожууннун
Кара-Чыраа ортумак школазынын
Эге класс башкызы
Ондар Орланмаа Бапай-ооловна
I-ги категориянын башкызы.
«Байырлыг, эге школам!»
Башкарыкчы: - Эргим, уруглар, хундулуг ада-иелер,
башкылар болгаш келген аалчылар!
Эге школа-биле байырлажылганын байырлыг кезээн эгелээр-дир бис. Дорт чыл бурунгаар бо школага чедип келген силер. Чылдан чылче билиглернин берге чадаларынче кодурлуп ундувус. Номчуп, бижип, санап, эптиг-найыралдыг болурунга ооренип алдывыс. Богун менээ, силерге мунгаранчыг-даа, оорунчуг-даа болур ужурлуг. Чуге мунгаранчыгыл дээрге, кузун менээ чаа оореникчилер келир, а силерге – чаа башкылар. Мен ол башкыларнын силерге ынак болурун кузээр-дир мен. Чуге оорунчуг болурул, чуге дизе силер озе берген, угаанныг апарган, хой-хой чуулдерге ооренип алган силер, уруглар!
Башкарыкчы: - Дорт чыл бурунгаар кандыг турган эвес
силер, сактыышкындан кылыптаалынарам. Ынчангаш байырлалывыстын I-ги кезээ «Бир-ле дугаар бирги класска» (уругларнын шулуктери)
I-ги кезээ: «Бир-ле дугаар бирги класска»
1. Оорушкулуг сентябрьнын бирээ келген
Ооредилге чаа чылы уткуп алган
Ада-ие оглун, кызын эдерткилээн
Алдын чырык школаже моорлап кээп тур.
2. Чаа-ла чеди харлаан
Чаптанчыг бичии уевисте
Ада-иеге удедип алган
Арыг-силиг кеттинипкен
Болук чечек холга туткаш
Богунгу дег чыскаалган бис.
3. Ууттунмас белектерлиг
Улуг класс акы-угба
Школада класстарже
Ырлыг-шоорлуг киирип алган.
4. Эки кызып ооренирин
Эртем номга ынак боорун
Доозукчу акы-угба
Доозавыска чагып турган.
5. Кылаштаарга тайгактай бээр
Кылан арыг класстарга
Ээлдек чымчак хулумзурээн
Эргим башкы уткуп алган.
6. Партага шын олурарын
Башкывыстан оорендивис
Торээн чурттун, бойдустун-даа
Тоогузун билип эгелээн бис.
7. Конгус-ле чаа сумкада
Ковей чараш херекселдер
Шугум, балааш, оннуг саазын
Шупту чап-чаа онзазын аар!
8. Дооза четче кичээл успес
Топтуг чанныг болурунче
Базым санай башкывыс
Байгы сагыш салыр турган
9. Ужуглелди баштай танып
Ужуктерни оорендивис
Тенектенмес, озалдавас
Демниг, эптиг апардывыс.
Ыры «Ужуглелим»
Чергелешкек дорттар шыйып
Черлик аннар чуруун коруп
Эдилелдер адын адап
Эге дугаар ашкан номум
Ужуглелим, ужуглелим.
Анай чураан арындан-на
А деп ужук эгелээштин
Азыг санай ужук парлаан
Ала карттыг арыг номум
Ужуглелим, ужуглелим.
Баар оруум айтып берген
Баштайгы-ла ашкан номум
Чеже-даа ном номчузумза
Чер-ле утпас ынак номум
Ужуглелим, ужуглелим.
II-ги кезээ: «Эртемнернин чыскаалы»
1.Эртем билиг чедип аары
Ээрем далай кежери дег
Шораан берттиг кадыр сынны
Човап шуудеп ажары дег
Чуг-ле харын кызымаккай
Чуткулдуглер ону чедер.
2.Эртинени черден казар
Эртемнерни номдан тывар
Узуп ижер суг дег херек
Угаан билиг далайы ном.
А- биле бир-ле дугаар эгелээштин
Адак соонда я-биле доозулду
Ужуктерни догерезин танып алдым
Ужуглелге четтиргеним илереттим.
3.Сонуурганчыг кичээлдерден адаптаалы
Шошкуп, маннаар – куш-культура
Фигуралар, позициялар коргузер дээш
Бистин шаавыс тоне бээрин утпаан силер.
4.Аялгалар доктаадыпкаш, ырлажырда
Аажок хоглуу – музыка.
Кончуг солун чуруктарнын автору боор
Хостуг чурулга кичээлдери онзагай-ла.
5.Хунну, дээрни, черни, сугну
Куштар, аннар, балык аймаан
Билип аар дээш, ооренир дээш
Бойдус номун ажыглаар бис.
Каан-халыын, бораан-шуурган
Кандыг уе турбас дээрил
Мону база билип аарда
Бойдус ному дуза кадар. (бойдус)
6.Орус дылды номчуп, бижип
Соглээр кылдыр билир болза
Ораннарга салгын ышкаш
Хостуг ужар эзир боор сен.
Орус дыл деп эртем номун
Улус шупту оорензин дээш
Чараш кылдыр парлап чурааш
Оолга, кыска белек кылган. (орус дыл)
7.Торээн чугаа ному-биле
Тоогуну билип болур
Амгы, келир уени-даа
Ында бижип каан болур
Тоол, шулук, ырынын-даа
Доозазын чыып бижээн
Торээн чугаа солун номун
Догеренер хундуленер! (торээн чугаа)
8.Ток кээп душкеш соглээр созум
Торээн дылга адаттынар
Торелдерим баштай корген
«Ава» деп сос адаан дылым
Торээн дылым дурумнерин
Тоду билип ооренип аар
Тыва дылдын солун ному
Тыва кижээ ортээ турбас
Адаарымга адаттынгыр
Ырлаарымга ырлаттынгыр
Тыва дылым унемчезин
Деннээр чуве тыппас-тыр мен. (тыва дыл)
9.Санаар, чуруур, шыйыг шыяр
Бодалгалар, деннелгелер
Квадрат, тогерикти
Эртемнернин ханы болур
Математика ооредип каар. (сан)
(Эртемнернин аттарын кодурер).
Ыры: «Башкыларым»
Чангыс ужук бижий албас
Чангыс-даа сос номчуп билбес
Хензиг бичии чаштарны шуут
Бижиир, номчуур, санаар кылган
Башкыларым, башкыларым
Башкыларым авыралы.
Эге бирги класстан бээр
Эртем-билиг бедиинге дээр
Ооредип кижизиткен
Ортээ турбас эргим улус
Башкыларым, башкыларым
Башкыларым уттундурбас
Ажылчынга, тараачынга
Академик, чогаалчыга
Амыдырап чурттарынын
Ажык орун изеп берген
Башкыларым, башкыларым
Башкыларым онмас белээ
III-ку кезээ: «Башкыларга могейиг»
Эге класска киргенимде
Ээлдек чанныг башкы кижи
Эптиг, чазык хулээп алгаш
Эге оруум изеп берген
Эртем-билиг чадазы боор
Эртемнернин ундезини
«Ужуглелди» айтып берип
Ужук-бижик ооредип каан
Бижиир, номчуур, чуруур кылдыр
Биче чашты ооредип каан.
Улус чонга чоргааралдыг, ыдык чолдуг
Уран соске алгап четпес, мактап ханмас
Авыралдыг башкым сенээ ынакшылым
Алды харлыг чажымдан-на торуттунген
Бачым ишке торлуш дивес, олут орбас
Башкы кижи – буян, кежик дарганы-дыр
Амыдырал чазы болур салгалдарнын
Алдын хуну, чырыткызы – ачызы-дыр
Эртем-номга ооредип, мени чуглеп
Эчис соруум, кузелдерим хайныктырып
Эге кокпам оруун айтып, изеп берген
Энерелдиг, хайыралдыг башкыларым.
Четтиргеним чылыг созун илереткен
Сеткил белээ – шулуум бараалгадыйн
Байырлалдын будуузунде аян тудуп
Башкыларга могеери – хундуткел-дир.
IV-ку кезээ: «Эге школа-биле байырлажылга»
Эге школа доозарында
Эргим ынак башкыларын
Эргелеткен ада-иен
Эки чагыын утпайн чору
Шушпен болба, чалгаа чорба
Шуулгеннерден чуреккир чор
Эштеринден чыда калба
Эртем-номга ооренип чор!
Бергелерге торулбайн
Белен чуве бодавайн
Билиг чедип, угаан кирип
Бисти оортуп чурттап чору.
Ужуглелден орук изээн кижи толу
Ууле-херек боду чуктээр – оруу узун
Ортумак школа билиглерин шингээдири
Оруувус бооп, ажыттынды, магаданчыын!
Номнар номчуп белеткенир
Ногаа тарып практикалаар
5-ки класстын чадазы
Берге-дар ийин, уруглар.
Ынчангаштын амдан тура
Ынаныштыг катаптаалы.
Бугу эртем аайы-биле.
Будун класс шилчиилинер.
Догеревис найыралдыг
Дортку классты доостувус
Академик, эртемденнер
Алызында бистен унер.
Байырланчыг бо ойде, бо шакта.
Базым санын сактып кээли.
Эге школа доосканнарга.
Энерелдиг изиг байыр!
Бешки классче шилчизе-даа.
Башкыларым школамны.
Базым санай сактып чорууйн.
Эптиг демниг найыралдыг
Эге класс доостувус.
11-ги классты дооскуже
Ол-ла хевээр орлан, эрес.
Чуткулдуг бооп артаалынар!
Алдар-аттыг эртемден-даа
Артист, эмчи, космонавт-даа
«Башкыларга четтирдим» дээш
Базып эртер чангыс оруу
Каткы хоглуг, каас-чараш
Хайыралыг школавыс.
Ыры: «Доозукчу эжим»
Эртем-билиг чадазы боор
Эге класс эжиин ажып
Оорлер-биле кады кирип
Оорендивис дорт чыл эрти.
Доозукчу эжим
Долганыылы бээр кел
Чашкы уе ыржыгажын
Чарыштырып ырлаал.
Хемчик хемнин шакпыны дег
Ажык орук мурнувуста
Ада-ие, башкыларнын
Айыткалын чандыр баспаал.
Доозукчу эжим
Долганыылы бээр кел
Чашкы уе ыржыгажын
Чарыштырып ырлаал.
Бешки класстын билиглери
Белен эвес болдур ийин
Башкывыстын чагыг созун
Базым санай сактып чоруул
Доозукчу эжим
Долганыылы бээр кел
Чашкы уе ыржыгажын
Чарыштырып ырлаал.
Башкарыкчы: - Эргим, уруглар! Эге школа доозуп турарынар-биле силерге байыр чедирип тур мен. Бугу-ле чуулдерге эн-не экини кузедим.
Башкарыкчы: - Эге школаны доосканынын шынзылгазын тыпсыры-биле школанын ооредилге эргелекчизинге сос.
1. Оореникчилернин шанналдары.
2. Ада-иелерге башкынын ооруп четтириишкини.
3. Школанын директорунга сос.
4. Класстын ада-иелеринге сос.
5. Аалчыларга сос.
Туннел: -Ынчангаш, байырлалывыстын байырлыг кезээ моон-биле доозулду. Шайлаашкын, оюннар, танцыже чалап тур.
Автор: Ондар Орланмаа Бапай-ооловна